شما مردم ایران را نشناخته‌اید

خبرگزاری فارس؛ یادداشت- محمد جواد اخوان: در حوادث پاییز ۱۴۰۱، چیزی که مرتباً در دستور کار رسانه‌های خارجی قرار می‌گرفت و البته مسبوق به سابقه نیز است، تلاش برای مصادره کردن «ملت ایران» بود. تقلا برای معرفی جمعی که گرایش‌های نزدیک به غربیان دارند به‌عنوان «اکثریت مردم ایران» البته پیشینه‌ای طولانی دارد و ماجرای تازه‌ای نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما نکته بسیار مهمی که رسانه‌ها و تحلیلگران غربی معمولاً آن را در نظر نمی‌گیرند این است که ایران و جامعه ایرانی حاصل نام‌گذاری‌های پساوستفالیایی دولت-ملت‌ها یا نتیجه فلان قطعنامه سازمان ملل یا طرح تقسیم سرزمین­‌ها میان استعمارگران نیست. دقیقاً اشتباه بزرگ غربی‌ها در تحلیل مردم ایران همین است که سابقه تاریخی تمدنی و قدمت جامعه ایرانی را نادیده می‌گیرند و تصور می‌کنند هویت ایرانی برساخته یک سده گذشته است و با کنش رسانه‌ای می‌توان ژرفای باور‌های ایرانی را تغییر داد.

نمی‌توان انکار کرد که تعاطی فرهنگ‌ها در دوره مدرن، و به‌ویژه عصر ارتباطات، بر جامعه ایرانی هم تأثیرات خود را گذارده، اما روشن است که مجموعه‌ای از هنجار‌های بنیادین و باور‌های عمیق در جامعه ایرانی وجود دارد که اساس گرایش‌های عمومی ملت و اصول تعریف‌کننده هویت جمعی ایرانی را تشکیل می‌دهد. مهم‌ترین این هنجار‌ها و باور‌ها را که در فرایندی تاریخی شکل گرفته و به عنوان مبنای هویت جامعه تثبیت شده‌اند، چنین می‌توان برشمرد:

۱- دین: ایرانیان از زمان ظهور زرتشت، باور «توحیدی» داشته و ۱۴۰۰ سال است که اسلام را با جان‌ودل پذیرفته‌اند و به سنت‌های آن پایبندی پیداکرده‌اند. از همان ابتدای ورود اسلام به ایران، شیعه در بخش‌های مهمی از شمال و مرکز ایران رسوخ کرد و بسیاری از ایرانیان به انتخاب خود به آن سر نهادند. حتی آنان که تا چند قرن بعد مسلمان غیرشیعه ماندند، هم محب اهل‌بیت بودند و به‌طورکلی عشق و ارادت به مکتب اهل‌بیت (ع) و به‌ویژه حضرت اباعبدالله­‌ا لحسین (ع) نه‌فقط باور که به سنت رفتاری جامعه ایرانی بدل شده و هر ساله نیز تکرار می‌شود. تعبیر زیبای «ما ملت امام حسینیم» که از سردار دل‌ها به جای مانده، فقط یک شعار نیست، بلکه یک گزاره عمیق و دقیق جامعه‌شناسانه در خصوص ایرانیان است.

۲- اخلاق: گرایش اخلاقی از زمان باورمندی ایرانیان به دین در میانشان وجود داشته، چنان‌که شعار «پندار نیک، گفتار نیک، کردار نیک» چکیده همان هنجار‌های اخلاقی توحیدی ایرانیان باستان است. پس از اسلام نیز پایبندی به موازین اخلاقی شریعت همین چارچوب‌های اخلاقی را در جامعه ایرانی تثبیت کرد. هنجار‌هایی، چون عفاف، حجاب، حیا، غیرتمندی و... که علاوه بر مبتنی بودن بر شریعت، ریشه در سنت رفتاری ایرانیان باستان نیز دارد در بافتار اخلاقی جامعه ایرانی تثبیت شده است و از این روست که تلاش‌هایی که در یک سده گذشته برای اخلاق‌زدایی و رواج برهنگی و بی‌حیایی در جامعه ایرانی از سوی رژیم پهلوی و نیز روشنفکران وابسته و رسانه‌های غربی رخ داده، هرچند تأثیر اندکی داشته، اما به آن نتیجه مطلوب خود نرسیده است.

۳- عزت­‌طلبی: ایرانی خود را «عزیز» می‌داند و برای کشورش نیز چنین می‌خواهد. بخش زیادی از ارجاع به اساطیر باستانی ایرانی در میان ایرانیان، نوعی اشاره به «عزت تاریخی ایران» و تلاش برای احیای آن در برابر ابرقدرت‌های جهان مدرن است. اینکه به نام برخی از پادشاهان باستانی ایران -که از قضا معروف به کشورگشایی بوده‌اند- گاه اشاره می‌شود، در واقع حاکی از آرزوی ایرانیان برای بازیابی عزت گذشته است. اعتقاد به اسلام نیز عزت­‌طلبی ایرانی را تثبیت و تقویت کرد. ایرانی ذلت و تحقیر در برابر دشمن و بیگانه را نمی‌پذیرد، زیر بار زور قدرت بیگانه نمی‌رود، توسعه اقتدار دفاعی و تسلیحاتی کشورش را می‌پسندد و به آن افتخار می‌کند و اینکه نیرو‌های مسلح کشور از مرز‌های جغرافیایی رسمی خود عبور کرده و امنیت کشورشان را در ورای مرز‌های خود تأمین کنند، مایه مباهات می‌دانند. تصویری که از «سردار شهید سلیمانی» در ذهن بسیاری از ایرانیان متبادر می‌شود، چه‌بسا کمتر از قهرمانان اساطیری جامعه ایرانی نباشد.

۴- استقلال و تمامیت ارضی: ایران از معدود کشور‌هایی است که در دنیای امروز «تاریخ تأسیس» و «تاریخ استقلال» ندارد و همین امر برای ایرانیان شاخصی مهم و مایه مباهات تلقی می‌شود. استقلال و تمامیت ارضی ایران برای همه طیف‌های جامعه ایرانی موضوعی مهم است به‌جز معدودی از شبه‌روشنفکران و نیز برخی از عناصر گروهکی، عموم مردم هیچ‌­گونه مداخله خارجی را برنمی‌تابند. حتی در مناطقی که گسل قومیتی وجود دارد، اکثریت مردم خود را ایرانی و متعلق به ایران می‌دانند و جریانات تجزیه‌طلب در اقلیت ضعیف قرار دارند.

تلخی جدایی بخش‌هایی از ایران در دوره قاجار و پهلوی چنان در کام مردم ایران ­به ­جای­ مانده که تا اسمی از جدایی‌طلبی می‌آید همه در مقابلش موضع منفی می‌گیرند. حتی به یاد داریم که ده‌ها هزار نفر از جوانان این مرز و بوم از سراسر ایران در دهه ۶۰ برای جلوگیری از جدایی خوزستان در جنگ تحمیلی و جدایی کردستان به دست ضدانقلاب خود را به این مناطق رسانده و عزیز‌ترین دارایی خود، یعنی جان خود را در این راه تقدیم کردند.

بر این اساس می‌توان گفت باور‌های چهارگانه فوق اساس هویت جمعی ایرانی را تشکیل می‌دهند. این هنجارهاست که مبنای رفتار جمعی جامعه ایرانی بوده و اگر احساس کنند یکی از این هنجار‌ها در مخاطره قرار دارد، اختلاف سلایق و اعتراضات و نارضایتی‌های مقطعی خود را کنار نهاده و یکصدا به حمایت از هویت جمعی خود برمی‌خیزند. نارضایتی‌ها از عملکرد دستگاه‌های اجرایی هرقدر هم زیاد باشد، جای هنجار‌های عمیق و هویتی جامعه را نمی‌گیرد. این بافتار هویتی را می‌توان مبنایی برای مطالعه حضور فوق‌تصور مردم در «۲۳ تیر»، «۹ دی»، «تشییع شهید سلیمانی» و... دانست. ساختار و شالوده هویت ایرانی بسیار عمیق‌تر و تثبیت‌یافته‌تر از آن‌چیزی است که غربی‌ها تصور می‌کنند که با وزش یک باد و حتی طوفان رسانه‌ای متزلزل شود.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: مردم ایران اغتشاشات هویت جمعی جامعه ایرانی مردم ایران هنجار ها باور ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۲۶۲۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

فال حافظ امروز چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ با معنی و تفسیر

دمی همدم و همراه شدن با حضرت حافظ پیشینه‌ای چند قرنی در میان ایرانیان و فرهنگ ایرانی دارد. بدون شک همه ایرانیان از خردسالی با حافظ و فال این شاعر و عارف نامی آشنایی دارند.  

به گزارش «زی‌سان»، حافظ‌خوانی در مراسم‌های مختلف همانند لحظه سال تحویل و شب یلدا، بخشی از فرهنگ و سنت دیرینه جامعه ایرانی است. در کنار خواندن غزلیات، گرفتن فال حافظ نیز یک رسم همیشگی برای ایرانیان است.  

این باور قدیمی در میان ایرانیان وجود دارد که حضرت حافظ داننده عالم نهان و غیب است و در لحظات مختلف با رجوع فال حافظ می‌توان تصمیم درست را گرفت. فال چهارشنبه ۱۹ اردیبهشت به تفال حافظ بدین گونه است:‌

گَرَم از دست برخیزد که با دلدار بنشینم

ز جامِ وصل مِی نوشم، ز باغِ عیش گل چینم

شرابِ تلخِ صوفی سوز، بنیادم بخواهد برد

لبم بر لب نِه‌ای ساقی و بِستان جانِ شیرینم

مگر دیوانه خواهم شد در این سودا که شب تا روز

سخن با ماه می‌گویم، پَری در خواب می‌بینم

لبت شِکَّر به مستان داد و چَشمت مِی به مِیخواران

منم کز غایتِ حِرمان نه با آنم نه با اینم

چو هر خاکی که باد آورد، فیضی بُرد از اِنعامت

ز حالِ بنده یاد آور که خدمتگارِ دیرینم

نه هر کو نقشِ نظمی زد کلامش دلپذیر افتد

تَذَروِ طُرفه من گیرم که چالاک است شاهینم

اگر باور نمی‌داری، رو از صورتگرِ چین پُرس

که مانی نسخه می‌خواهد ز نوکِ کِلکِ مُشکینم

وفاداری و حق گویی نه کارِ هر کسی باشد

غلامِ آصفِ ثانی جلالُ الحقِ و الدینم

رموزِ مستی و رندی ز من بشنو نه از واعظ

که با جام و قَدَح هر دَم ندیمِ ماه و پروینم

تعبیر و تفسیر غزل

کنترل و اختیار کار از دستت خارج شده است. کار امروز به فردا مینداز، خودت می‌دانی راهی که انتخاب کرده‌ای بسیار سخت و دشوار است ولی به خاطر نتیجه و مقصود سودمندش همه این سختی‌ها را به جان می‌خری. فکر و خیالات باطل را دور بریز و به خداوند توکل نما که رحمت خداوند شامل حالت می‌شود و خیلی زود به مراد دلت می‌رسی و این از اثرات وفا، صداقت و ایمان تو است. هرکسی از اسرار زندگی آگاه نیست، تنها با افراد روشن‌ضمیر هم‌صحبتی و مشورت کن.     

  tags # فال حافظ سایر اخبار اگر این گنج پیدا شود همه مردم جهان تا زانو در طلا فرو می‌روند؛ ۹۹ درصد طلای زمین اینجاست! (تصاویر) مارخور؛ «بز» پاکستانی معروف به «پیرمرد کوهستان» که تُف‌اش ارزش طلا دارد! داستان تکاملِ موجودی به نام «پدر»؛ حیوان‌ها پدر ندارند! (ویدئو) عجیب اما واقعی؛ صدای واقعی بیگ بنگ را بشنوید!